پاڪستان پيپلز پارٽي جو شريڪ چيئرمين ۽ اڳوڻو صدر آصف علي زرداري 68 ورهين جو ٿي ويو آهي، سندس سياست کي پاڪستان جي تاريخ ۾ هڪ الڳ دور جي حيثيت سان ياد رکيو ويندو جهڙي طرح پاڪستان جي باني قائد اعظم محمد علي جناح، پاڪستان پيپلز پارٽي جي باني شهيد ذوالفقار علي ڀٽو ۽ اسلامي دنيا جي پهرين خاتون وزيراعظم شهيد محترمه بينظير ڀٽو جا الڳ الڳ سياسي عهد رهيا آهن. هو پنهنجي ذات ۾ هڪ سياسي درسگاهه آهي ۽ هن وقت دنيا جي وڏن اڳواڻن ۾ هڪ نمايان مقام رکي ٿو. هن جو تعلق هڪ سياسي خاندان سان آهي، سندس والد رئيس حاڪم علي زرداري پاڻ وڏو ليڊر هو. ملڪ جي ترقي پسند قومي ۽ عوامي جمهوري حلقن ۾ سندس وڏي عزت هئي ۽ پاڪستان جي سياست بابت سندس لاڙو هميشه صحيح رهيو. جنرل ضياءُ الحق جي دور ۾ جڏهن رجعت پسند ۽ انتها پسند قوتن کي پرورش ملي رهي هئي ان وقت حاڪم علي زرداري ترقي پسند ۽ جمهوري سوچ رکندڙ سياسي قوتن کي هڪ پليٽ فارم تي گڏ ڪيو. آصف علي زرداري کي عوام دوست ترقي پسند جمهوري سوچ ورثي ۾ ملي آهي. محترمه بينظير ڀٽو جي شهادت کانپوءِ جڏهن پاڪستان، جمهوريت ۽ سياست کي بچائڻ جي سموري ذميواري آصف علي زرداري جي ڪلهن تي اچي وئي ته هن اها ذميواري پنهنجي سياسي ڏاهپ ۽ دانش سان اهڙيءَ طرح پوري ڪئي جو اڄ سڄي دنيا سندس عظمت جي تعريف ڪري ٿي. محترمه بينظير ڀٽو جي شهادت واري عظيم سانحي کان اڳ آصف علي زرداري يارنهن سال قيد جون سختيون انڪري برداشت ڪيون ڇاڪاڻ ته هو شهيد بي بي جو مڙس هو.
شهيد بي بي کي دٻاءُ ۾ آڻڻ ۽ کيس سياست مان ڪڍڻ لاءِ آمراڻي حڪومتن ۽ پيپلز پارٽي مخالف حڪومتن شهيد بي بي ۽ آصف علي زرداري تي ڪوڙا ڪيس ٺاهي کين گرفتار ڪري رکيو، پر آصف علي زرداري بي مثال صبر ۽ استقلال جو مظاهرو ڪيو ۽ سندس قدم ڪڏهن به نه ڏڪيا. سندس ثابت قدمي جي ڪري شهيد بي بي پاڪستان جي آمرانه ۽ دشمن قوتن سان ٽڪرائيندي رهي. جڏهن 27 ڊسمبر 2007ع تي محترمه بينظير ڀٽو کي شهيد ڪيو ويو ته اڳ ۾ ئي پريشانيءَ جو شڪار ملڪ جون بنياد لڏي ويون. ان عظيم سانحي کان پوءِ آصف علي زرداري پاڪستان کپي جو نعرو لڳايو ۽ اهو پيغام ڏنو ته اسان جو ڏک تمام وڏو آهي پر اسان کي پاڪستان کي بچائڻو آهي. هي اهو وقت هو جڏهن پاڪستان جو وفاق ۽ ان جو دفاع ڪندڙ قومي، عوامي ۽ جمهوري قوتون سنگين خطرن کي منهن ڏئي رهيون هيون، آصف علي زرداري لاءِ اهو سڀ کان وڏو چئلينج هو. هن لاءِ ٻيو وڏو چئلينج شهيد ڀٽو ۽ شهيد بينظير ڀٽو جي سياسي ورثي پيپلز پارٽيءَ کي انتشار ۽ ورهاڱي کان بچائڻ هو. آصف علي زرداري جي قيادت ۾ دنيا ڏٺو ته حيرت انگيز واقعا پيش آيا ۽ بي بي جي شهادت جو غم تازو هو. جڏهن پيپلز پارٽي اليڪشن ۾ پهتي ۽ پوءِ اڪثريتي پارٽي بڻجي سامهون آئي ته پيپلز پارٽي جي حڪومت قائم ٿي ۽ دنيا به اهو ڏٺو ته ڊڪٽيٽر جنرل پرويز مشرف صدر هائوس مان قوم کي خطاب ڪندي روئي روئي استعيفيٰ ڏئي ڇڏي. جڏهن پرويز مشرف صدر هائوس مان نڪري رهيو هو ته ماڻهن کي پنهنجي اکين تي يقين نه آيو. ان واقعي کانپوءِ آصف علي زرداري وفاق پاڪستان کي مستقبل جي خطرن کي منهن ڏيڻ لاءِ، دهشتگردن خلاف جمهوري قوتن کي مضبوط ڪرڻ، پاڪستان جي معاشي استحڪام ۽ پاڪستان کي واپس شهيد ڀٽو ۽ شهيد جي آزاد پرڏيهي پاليسي جي رستي تي آڻڻ تي ڌيان ڏنو. شهيد بي بي جي مفاهمت جي فلسفي تي عمل ڪندي هن ملڪ ۾ سياسي تڪرار ختم ڪري قومي مسئلن ۽ سياسي قوتن کي متحد ڪيو.
ان مفاهمت جو فائدو وٺندي پارليامينٽ 18هين آئيني ترميم اتفاق راءِ سان منظور ڪئي، اها هڪ عظيم ڪاميابي هئي. ان سان نه رڳو 1973ع جو آئين بحال ٿيو پر وفاق، پاڪستان ۽ جمهوريت کي درپيش خطرن کي منهن ڏيڻ لاءِ ان ۾ وڌيڪ بهتري آئي. آصف علي زرداري هن آئيني ترميم سان نه رڳو وفاقي يونٽن کي وڌيڪ خودمختياري ڏني پر ننڍن وفاقي يونٽن جي احساس محرومي کي ختم ڪرڻ لاءِ به قدم کنيا. هن نه رڳو بلوچستان جي عوام تي ٿيندڙ ظلمن تي معافي گهري بلڪه هن بلوچستان رائيٽس پيڪيج شروع ڪرڻ جو به اعلان ڪيو. آصف علي زرداري سرحد صوبي جي عوام جو پراڻو مطالبو پورو ڪندي هن صوبي جو نالو خيبر پختون خواه رکيو ويو ۽ صوبي جي ماڻهن کي سندن قومي سڃاڻپ ڏني. صدر آصف علي زرداري انهن قبائلي علائقن کي انتظامي طور پاڪستان جي آئيني حدن اندر آڻڻ لاءِ فاٽا سڌارن وارو بل پاس ڪيو ۽ انهن کي ماضي وانگر عالمي طاقتن جي وڏي راند جو ميدان بڻجڻ کان روڪي سگهجي ٿو. آصف علي زرداري جي انهن ڪوششن جي ڪري وفاق پاڪستان ڪيترائي ڀيرا مضبوط ٿيو. صدر آصف علي زرداري جي هڪ ٻي وڏي ڪاميابي اها آهي ته هن هماليه تان پاڪستان-چين دوستي کي ٻيهر بلند ڪيو ۽ پاڪستان ۾ سيپيڪ جا منصوبا شروع ڪيا. آصف علي زرداري پنهنجي صدارتي دور ۾ چين جا ايترا دورا ڪيا، جو شايد پاڪستان جي ڪيترن ئي سربراهن ۽ حڪومتن نه ڪيا هجن. آصف علي زرداري ٿر جي ڪوئلي مان بجلي پيدا ڪرڻ جي عظيم منصوبي تي عملدرآمد شروع ڪري ڇڏيو. پاڪستان هڪ سئو سالن تائين ٿر جي ڪوئلي مان 25 هزار ميگاواٽ بجلي حاصل ڪري سگهي ٿو انهن عظيم منصوبن مان پاڪستان جي تقدير بدلائڻ جو اهو منصوبو به آهي. ساڳئي وقت صدر آصف علي زرداري ملڪ مان غربت جي خاتمي ۽ پورهيت طبقي کي رليف فراهم ڪرڻ لاءِ ڪيترائي قدم کنيا. هن بينظير انڪم سپورٽ پروگرام شروع ڪيو، جيڪو گذارا الائونسز سان گڏ نوجوانن جي تربيت، روزگار ۽ ڪاروباري قرضن تائين پکڙيل آهي. هن پروگرام جي ڪاميابي اها آهي ته ان کي نه رڳو عالمي سطح تي ساراهيو ويو، پر ايندڙ حڪومتن پاران پڻ جاري ۽ وڌايو ويو.
آصف علي زرداري عورتن کي بااختيار بڻائڻ لاءِ شاندار قدم کنيا، هن عورتن لاءِ نوڪرين ۾ پنج سيڪڙو ڪوٽا مقرر ڪئي هن عورتن کي هارين کي زمينون الاٽ ڪيون ۽ عورتن کي تشدد ۽ حراسان ڪرڻ کان بچائڻ لاءِ قانون سازي ڪئي. آصف علي زرداري جي دور صدارت ۾ اقليتن لاءِ نوڪرين ۾ 5 سيڪڙو ڪوٽا مختص ڪئي وئي ۽ انهن جي حقن جي تحفظ لاءِ قانون سازي ڪئي وئي. هن انساني حقن جي آئيني ضمانت جي تحفظ لاءِ مرڪز ۽ صوبن ۾ قانونسازي پڻ ڪئي. اڄ به پاڪستان جون سياسي قوتون ۽ رياستي ادارا آصف علي زرداريءَ ڏانهن ڏسن ٿا ته جيئن ان جي معيشت ۽ سياست کي درپيش چئلينجز کي منهن ڏئي سگهجي. هو هڪ عظيم ليڊر آهي جنهن جي ڪري پارليامينٽ پاڪستان جي تاريخ ۾ پنهنجو ٽيون آئيني مدو پورو ڪري رهي آهي. انهن جي ڪري ئي ملڪ جون وڏيون ۽ قابل ذڪر سياسي قوتون جمهوري وهڪري جو حصو آهن. جيتوڻيڪ پاڪستان کي بلاول ڀٽو زرداري جي صورت ۾ حقيقي ليڊر مليو آهي پر آصف علي زرداري جي قيادت اڄ به پاڪستان لاءِ اڻٽر آهي.
